Afgelopen weekend zijn we bij de conferentie Men Having Babies geweest in Brussel. Een jaarlijks terugkomende conferentie gericht op mannenkoppels in Europa met een kinderwens. Er waren dit jaar 280 oriënterende wensouders uit 12 verschillende landen aanwezig. De organisatie Men Having Babies trekt door de VS, Canada en zet één keer per jaar voet aan de grond in Brussel. Het Engelstalige programma startte op vrijdagmiddag en duurde tot zondagmiddag. Allerlei verschillende onderwerpen werden besproken middels thema-sessies waarbij ervaringsdeskundigen, onderzoekers, juristen, advocaten, consultants, klinieken en counselors aanwezig waren.
Vrijdagmiddag was de start van de conferentie waarbij werd ingegaan op de clichés van draagmoederschap in Europa en hoe het toekomstige vaders treft. Er werden voorbeelden gegeven van vragen die je als vaders zou kunnen krijgen voor, tijdens en na de geboorte van het kind: wie van de twee is de echte vader, hoeveel betaal je om een kind te krijgen, enzovoort. Het waren herkenbare vragen maar toch best confronterend om te horen.
Zaterdagochtend werden we al vroeg verwacht: er was een lang programma gepland. We hadden slecht geslapen; heel veel indrukken van vrijdag kwamen die nacht langs. We merkten dat de eerste bijeenkomst van gister al veel met ons deed. Ook was het bijzonder dat we in het hotel opvallend veel mannenkoppels zagen, al was dit natuurlijk niet geheel onverwacht.
We begonnen met een sessie over alle vormen van draagmoederschap: basisterminologie, verschillende vormen en regelingen, typische tijdlijnen van trajecten, belangrijke beslissingen, gezinsvisie, financiële beperkingen en -risico’s. Een goede start om meer vertrouwd te raken met het onderwerp. Dit gaf de rest van het weekend veel duiding van de terminologie en chronologie. Dit zorgde er voor dat je alles meer in overzicht kan plaatsen.
Na de 1e sessie over alle vormen van draagmoederschap volgde een thema over de overeenkomsten en verschillen tussen trajecten in de VS en Canada. Wat voor ons nieuw was is dat het in de VS en Canada vrijwel altijd een ivf-traject is, in tegenstelling tot draagmoederschap in Nederland. In de VS is het traject kostbaarder dan Canada. Dit komt onder andere doordat in de VS de draagmoeder bijvoorbeeld niet altijd een zorgpolis heeft en doordat de draagmoeder ook actief gezocht wordt door scouts. In Canada is het zorgsysteem anders georganiseerd waardoor hier reguliere zorgkosten voor wensouders wegvallen in het traject. Echter is het niet toegestaan in Canada om draagmoeders te scouten waardoor de wachttijd veel hoger ligt dan in vergelijking met de VS. Wezenlijke verschillen die je eigenlijk nergens echt terug kunt vinden. We merkten dat het aan de andere kant van de oceaan ook veel gebruikelijker is om over kosten te praten, iets waar we als Europees koppel best aan moesten wennen en wat soms ook ongemakkelijk voelt. Toch wanneer je het in perspectief plaatst is het wel begrijpelijk dat de systemen daar gewoon anders zijn dan hier. Iets wat dus fijn is wanneer je dat wordt uitgelegd.
Ook kwam een thema aan bod over eiceldonatie. Zowel in de VS als in Canada is het mogelijk een eigen persoon als eiceldonor te betrekken in het traject. Ook is het mogelijk naar een eicelbank te gaan. Echter zijn er strenge criteria waaraan de donor moet voldoen zoals leeftijd in verband met de slagingskans tijdens de ivf-bevruchting. Ook dit is zo’n onderwerp waar je als Europeaan even aan moet wennen, maar wanneer je wat langer nadenkt, jet tot de conclusie komt dat het eigenlijk gewoon goed geregeld is daar.
Na de lunch was een break-out sessie en kregen we de gelegenheid om met verschillende klinieken en consultants persoonlijk te spreken. Tijdens presentaties gaven verschillende klinieken en agencies aan wat ze konden faciliteren en hoe het traject er uit ziet, en kon je vragen stellen. Het werd ons al gauw duidelijk dat je geen kliniek of agency met elkaar kan vergelijken; ze bieden allemaal een andere vorm aan, ander traject en andere begeleiding. De ene kliniek nam je alle zorgen uit handen, de andere begeleide je gedurende het proces en gaf advies. Het beste is dus om met een aantal klinieken en consultants een daadwerkelijk gesprek aan te gaan, één op één.
’s Avonds kwamen ervaren ouders en draagmoeders hun verhaal delen met ons. Het was bijzonder om te horen hoe de ouders zo’n traject ervaren hebben. Sommigen waren twee jaar geleden bij dezelfde conferentie in Brussel en hadden nu een kind van een aantal maanden. Zo snel kan zo’n traject dus gaan. Ze vertelden dat het een traject is met ups en downs en dat je niet alles vooraf kunt voorzien. Ze waren enorm trots dat het hen gelukt is hun kinderwens te vervullen. Het was vooral heel bijzonder om te zien dat het mogelijk is om vader te worden via een draagmoeder. Ook gaf dit een enorme impuls aan het geloof dat het ooit mag lukken.
Als afsluiter van de dag werd een borrel georganiseerd. Op de avond er voor hebben we met een aantal andere koppels gepraat, maar we merkten dat het gesprek zeker nog niet ten einde was. Het horen van elkaars ervaring en gewoon het uitwisselen van verhalen is een enorme verrijking. Dat je over zo’n onderwerp niet snel uitgepraat raakt bleek wel; we gingen als één van de laatste de zaal uit en besloten nog een hapje te gaan eten in het centrum Brussel. We vonden het allebei bijzonder fijn om op een ontspannen manier deze dag af te sluiten. Het bespreken van de conferentie en de kinderwens, afgewisseld met een persoonlijk verhaal of juist iets compleet anders had voor ons geen betere afsluiter van de dag kunnen zijn.
Zondagochtend kregen we de kans om van een medisch expertpanel -op gebied van draagmoederschap- te leren hoe een screening in elkaar zit voor wensvaders, eiceldonoren en draagmoeders. Ook de ontwikkeling van een optimaal embryo en het gehele ivf-traject vertelden ze in woorden en lieten ze op beeld zien. Het was heel bijzonder om het beeldmateriaal te zien hoe een eicel ‘geoogst’ wordt en hoe een embryo er uit ziet onder de microscoop wanneer het zich ontwikkeld.
Omdat de kosten voor een traject in de VS en Canada hoog zijn werd er in een sessie uitgebreid ingegaan op de kostenposten van een traject. Zoals ook zaterdag aan bod gekomen, zijn de kosten enorm hoog en variabel. Dat heeft bijvoorbeeld onder andere te maken met de zorgverzekering van een draagmoeder en kosten zoals reizen of vergoedingen voor niet kunnen werken. Mocht de draagmoeder complicaties krijgen, dan zullen ook die kosten gedekt moeten worden. Omdat vooraf niet helder is hoe het financiële plaatje er uit gaat zien, worden er gelddepots gemaakt die door een instanties worden beheerd. Zo wordt er zekerheid gecreëerd dat er voldoende financiële middelen zijn voor de draagmoeder tijdens het traject. Vanuit dat depot kan een draagmoeder altijd toegang krijgen tot financiële middelen mocht dat nodig zijn. Je ziet hierin dat het aan de andere kant van de oceaan anders geregeld is, maar niet persé slechter.
De laatste bijeenkomst van dit weekend was een per land specifieke sessie over wetgeving, geboorteregistratie en organisatie wanneer je je kind meeneemt vanuit de VS of Canada naar Nederland. In deze sessie kwamen we er pas achter hoeveel Nederlandse wensouders aanwezig waren. Alle stoelen waren al bezet en er moesten zelfs een aantal mensen blijven staan. We hadden niet gedacht dat er zo veel wensouders, de meesten rond onze leeftijd, in Nederland een zelfde voornemen hebben. De sessie werd gepresenteerd door de Nederlandse advocaat Wilma Eusman, de Amerikaanse advocaat Richard Vaughn en een Nederlandse consultant Sjors Veenendaal.
Wilma Eusman is een bekend advocaat binnen de Nederlandse draagmoederschaptrajecten en wensouders. Ze heeft heel veel wensouders bijgestaan tijdens de registraties en organisatie en heeft daarmee veel dromen van wensouders kunnen helpen vervullen. Wilma gaf aan dat het meenemen van je eigen kind naar Nederland wel eens problemen kan opleveren. Zo moet van de Nederlandse Staat op de geboorteakte de draagmoeder vermeld staan, en mag er maar één vader op staan. In andere landen zijn andere regels. Vandaar dat Wilma ook vaak contact heeft met bijvoorbeeld Richard Vaughn als advocaat aan de Amerikaanse kant, zodat het proces exact doorlopen wordt zoals het moet. Zodra het kind in Nederland is, zal de vader die vermeldt staat op de geboorteakte naar de gemeente moeten gaan om het kind aan te geven. Het blijkt dat het afhankelijk is van de gemeente of het kind probleemloos wordt overgenomen in het geboorteregister en een BSN nummer ontvangt. Er zijn namelijk gemeenten waarbij moeilijk wordt gedaan omdat de draagmoeder niet aanwezig is in Nederland. Voor Wilma was deze conferentie een hoogtepunt van het jaar, maar was deze conferentie ook haar laatste. Ze gaat namelijk met pensioen. Bij het einde van de sessie kwam er een enorm lang applaus en een staande ovatie voor Wilma als dank voor het inzetten voor heel veel wensouders in Nederland. Alle wensouders in de ruimte wisten dat Wilma een van de vooraanstaande advocaten in Nederland is die zich altijd met alle kracht ingezet heeft voor wensouders. Het applaus en de ovatie was dan ook enorm terecht!
Daarna was de dag en daarmee het weekend ten einde. De weg naar huis en bij aankomst thuis waren we helemaal op. We hadden geen energie meer van alle indrukken en informatie. Het bleek dat dit weekend toch ook een rollercoaser van emoties is geweest. Alles kwam er dan ook uit met een lach, maar zeker ook een traan. We kwamen thuis alsof er weinig veranderd was, maar natuurlijk was dat niet zo. Het voelde alsof je gedroomd hebt over een wereld waarin je wil leven, waar je openlijk over je kinderwens kunt praten met anderen, en dan thuis komt in een stil en leeg huis. Er was zó veel informatie die we in drie dagen hebben gekregen, en ons enorm fijn gevoeld hebben tussen alle andere wensouders, dat we dit allemaal moesten verwerken.
Toch hebben we een enorm leerzame en leuke conferentie gehad en zijn van plan om volgend jaar weer te gaan. Het was echt de moeite waard! Al weten we bij de volgende conferentie al veel van de informatie. We kunnen ons dan focussen op gerichte informatie en kunnen ons richten op een aantal één op één gesprekken met klinieken en consultants die dan van de VS en Canada in Brussel zijn. Daar gaan we binnenkort, zodra alles geland is, op oriënteren en selecteren.
[fotocredits menhavingbabies]